Badanie OCT

Do czego służy badanie OCT?

Optyczna Koherentna Tomografia (OCT) należy do metod diagnostycznych coraz powszechniej używanych w okulistyce. Tworzy szczegółowe, trójwymiarowe obrazy tkanek oka w bardzo dobrej rozdzielczości, zbliżonej nawet do rozdzielczości mikroskopu.

OCT używane jest do wizualizacji i wykrywania zmian chorobowych w przednim i tylnym odcinku oka. W przednim odcinku oka dotyczy zmian zachodzących w rogówce, komorze przedniej, tęczówce i kącie przesączania, a w tylnym odcinku obejmuje choroby siatkówki, plamki żółtej i nerwu wzrokowego.

Badanie ułatwia postawienie właściwej diagnozy, zwłaszcza w początkowym stadium choroby, gdy objawy są niewidoczne w standardowym badaniu okulistycznym oraz w sytuacjach klinicznie wątpliwych. Jest również doskonałym wyborem u pacjentów, którzy nie mogą mieć rozszerzanych źrenic i alternatywą dla pacjentów uczulonych na fluoresceinę, czyli środek kontrastujący podawany dożylnie w trakcie angiografii fluoresceinowej.

OCT stanowi także znakomite narzędzie do oceny postępu choroby i skuteczności leczenia, ponieważ badanie może być wielokrotnie powtarzane. Możliwe jest to dzięki zastosowaniu w aparacie OCT zamiast promieniowania rentgenowskiego, fali światła o długości zbliżonej do fal podczerwonych, które są bezpieczne dla oka i nie uszkadzają badanych tkanek.

Na czym polega badanie OCT?

OCT wykorzystuje do robienia zdjęć koherentną wiązkę światła o długości zbliżonej do fal podczerwonych. Wiązka światła ulega rozszczepieniu na dwie mniejsze. Jedna z nich, tzw. wiązka referencyjna odbija się od pryzmatu lub lustra, druga tj. wiązka próbki odbija się od badanej struktury oka, czyli od rogówki lub dna oka w zależności, którą część oka badamy. Po odbiciu, wiązki światła ponownie łączą się, powstaje obraz interferencji z niską falą interferencji o różniącej się amplitudzie, która następnie konwertowana jest na sygnał elektryczny. Uzyskane w ten sposób informacje podlegają analizie, ocenie ilościowej i porównaniu do normatywnej bazy danych, która gromadzi informacje wzorcowe, czyli informacje pozwalające ocenić otrzymane wyniki pod kątem obecności zmian chorobowych.

Kiedy należy wykonać badanie OCT?

• choroby rogówki – dystrofia, stożek, po przeszczepie rogówki
• ocena grubości rogówki
• ocena kąta przesączania
• podejrzenie i monitorowanie przebiegu jaskry
• nadciśnienie oczne
• krótkowzroczność
• choroby nerwu wzrokowego – obrzęk, zapalenie, anomalie
• choroby plamki – AMD, otwór, obrzęk, zwyrodnienie, guz
• choroby siatkówki – cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, wstrząśnienie, rozwarstwienie, guz
• choroby naczyń siatkówki – niedrożność
• choroby naczyniówki – nieinfekcyjne zapalenie, toksoplazmoza, gruźlica, kiła, grzybica, pęknięcie, guz

Jakie leki stosowane są do badania OCT?

Do badania OCT wykorzystuje się leki rozszerzające źrenice. Krople:

• działają zazwyczaj od 4. do 6. godzin, u bardziej wrażliwych na krople pacjentów efekt rozszerzenia może utrzymywać się dłużej, nawet do następnego dnia
• pogorszają widzenie zwłaszcza do bliży
• zwiększają wrażliwość oczu na światło
• u pacjentów z wąskim kątem przesączania mogą prowadzić do powstania silnego bólu oczu, w wyniku ostrego zamknięcia kąta przesączania i wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego
• po zaaplikowaniu kropli nie należy prowadzić samochodu, obsługiwać maszyn, pracować przy komputerze i do bliży

Czy badanie OCT może być wykonywane u kobiet w ciąży?

• badanie OCT jest bezpieczne dla kobiet w ciąży i ich potomstwa, może być wielokrotnie powtarzane, ponieważ źródłem światła jest dioda superluminescencyjna o świetle zbliżonym do fal podczerwonych, które nie uszkadzają badanych tkanek oka i nie przechodzą do płodu
• użycie do badania kropli rozszerzających źrenicę, uważa się za dość bezpieczne, tym bardziej, że krople podawane są sporadycznie w celach diagnostycznych i dotychczas nie opisano ich teratogennego działania

Czy badanie OCT może być wykonywane u dzieci?

Badanie OCT jest bezdotykowe i niebolesne, może być zatem wykonywane u dzieci.

Należy jednak pamiętać, że u dzieci badanie ma nieznaczne ograniczenia. Wynikają one z młodego wieku pacjenta oraz braku możliwości porównania otrzymanych wyników z normatywną bazą danych, która nie zawiera informacji wzorcowych dla pacjentów poniżej 18. roku życia.

Pomimo niedogodności, badanie pozwala uzyskać przekroje poprzeczne struktur przedniego i tylnego odcinka oka oraz poddać je szczegółowej analizie, która pomoże ocenić otrzymane wyniki pod kątem zmian chorobowych. Wielokrotnie powtarzane badanie stanowi doskonałą dokumentację medyczną oraz ułatwia ocenę postępu choroby i skuteczności leczenia.