JASKRA PIERWOTNA OTWARTEGO KĄTA (JPOK)

Jaskra pierwotna otwartego kąta wiąże się z postępującym zanikiem włókien nerwowych siatkówki i jest chorobą nieuleczalną. Leczenie przeciwjaskrowe jednak pozwala choremu na zachowanie widzenia użytecznego do końca życia przy spełnieniu kilku warunków.  Kontrole okulistyczne muszą odbywać się regularnie, a zalecone krople przeciwjaskrowe muszą być wpuszczane systematycznie. To pozwala osiągnąć bezpieczne „ciśnienie docelowe”, ciśnienie przy którym nie dochodzi do progresji choroby. Jego wysokość ustalana jest na podstawie:

• wywiadu okulistycznego i ogólnego,
• badania w lampie szczelinowej z oceną tarczy nerwu wzrokowego,
• poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego,
• oceny badań dodatkowych (pola widzenia i OCT lub GDx albo HRT) wykonywanych tymi samymi aparatami i w tych samych warunkach.

Im większe są zmiany jaskrowe i młodszy jest pacjent, tym docelowe ciśnienie wewnątrzgałkowe powinno być mniejsze.

Po włączeniu odpowiedniego leczenia przeciwjaskrowego, wykonuje się serię badań. Jeśli badane parametry są stabilne, można mówić o zahamowaniu choroby. W przypadku pojawienia się różnic w porównaniu z badaniem poprzednim, mogą one świadczyć o progresji choroby i dalszym uszkadzaniu nerwu wzrokowego. Należy wówczas zmodyfikować sposób leczenia i rozważyć wykonanie zabiegu laserowego lub chirurgicznego.

Warto zauważyć, że na sukces leczenia mają wpływ sami chorzy poprzez regularne wpuszczanie leków przeciwjaskrowych. Krople powinny być zakraplane o ustalonych godzinach. Wynika to z określonego mechanizmu działania leków oraz dobowych wahań ciśnienia wewnątrzgałkowego, które u pacjentów z jaskrą są większe w porównaniu z populacją ludzi zdrowych.

W skład Jaskry pierwotnej otwartego kąta wchodzi: Jaskra młodzieńcza otwartego kąta oraz Jaskra pierwotna otwartego kąta, która może przebiegać z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym (Jaskra pierwotna otwartego kąta z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym) lub prawidłowym ciśnieniem oka (Jaskra normalnego ciśnienia). Elementem łączącym te wszystkie typy jaskry jest otwarty kąt przesączania oraz występujące charakterystyczne ubytki w polu widzenia i charakterystyczne zmiany w wyglądzie tarczy nerwu wzrokowego.

Jaskra młodzieńcza otwartego kąta rozwija się między 10. a 35. rokiem życia i przebiega z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Jaskra pierwotna otwartego kąta występuje natomiast po 35. roku życia. Częstość występowania choroby zwiększa się wraz z wiekiem, szczególnie gdy dołączają się tzw. czynniki ryzyka, m.in. dodatni wywiad jaskrowy, cienka rogówka, krótkowzroczność powyżej -3D, cukrzyca, nadciśnienie, niedociśnienie, migrena i inne.

Mówiąc o Jaskrze pierwotnej otwartego kąta, warto pamiętać o jeszcze dwóch postaciach choroby, czyli o Podejrzeniu jaskry pierwotnej otwartego kąta i Nadciśnieniu ocznym. Tu  także kąt przesączania jest otwarty.

Podejrzenie jaskry pierwotnej otwartego kąta charakteryzuje się prawidłowym ciśnieniem wewnątrzgałkowym oraz podejrzanym przynajmniej jednym czynnikiem z grupy zmian charakterystycznych dla jaskry: jaskrowe zmiany w polu widzenia i jaskrowy wygląd tarczy nerwu wzrokowego oraz zaniki włókien nerwowych siatkówki.

Natomiast w Nadciśnieniu ocznym ciśnienie wewnątrzgałkowe jest podwyższone, a pole widzenia, tarcza nerwu wzrokowego i grubość włókien nerwowych siatkówki jest prawidłowa.

Jaskra długo nie daje objawów i nie przypomina o swoim istnieniu, nie daje pogorszenia widzenia i nie boli. Stopniowo podwyższające się ciśnienie wewnątrzgałkowe skutkuje przyzwyczajaniem się oka do niego i nie daje niepokojących objawów. Dlatego łatwo jest zapomnieć o chorobie. W ciągu kilkudziesięciu lat terapii występują chwile zwątpienia w istnienie choroby. Czasami trudno uwierzyć w sens leczenia i bardzo odległe efekty terapii. Należy jednak zauważyć, że tylko pełne zaangażowanie pacjenta pozwoli na utrzymanie choroby w ryzach i w konsekwencji nie doprowadzi do utraty widzenia.