JASKRA BARWNIKOWA

Jaskra barwnikowa została po raz pierwszy opisana w 1949 r przez Sugara i Barboura. Związana jest ze wzmożonym uwalnianiem barwnika na skutek pocierania więzadełek soczewkowych Zinna o tylną powierzchnię tęczówki podczas rozszerzania i zwężania źrenicy. Anatomia oczu wydaje się odgrywać kluczową rolę w rozwoju tego typu jaskry. Choroba może być następstwem zespołu rozproszenia barwnika (ZRB). Ryzyko przejścia ZRB w jaskrę barwnikową określa się na 10% w ciągu 5 lat i 15% w ciągu 15 lat. Uważa się, że w ciągu całego życia jaskra barwnikowa może rozwinąć się nawet u 50% pacjentów z ZRB.

Uwolnione ziarenka barwnika osadzają się na różnych strukturach oka, m.in. w siateczce beleczkowania, wpływając tym samym na zdolność odpływu cieczy wodnistej z oka. System drenujący większości pacjentów radzi sobie z usunięciem nadmiaru barwnika i nie dopuszcza do jego zatkania, jednak u części pacjentów system ten jest niewydolny, nie daje sobie rady z dodatkowym „ładunkiem” i przytyka się. Ciśnienie wewnątrzgałkowe wówczas wzrasta, co ostatecznie prowadzi do rozwoju jaskry.

Czynniki ryzyka rozwoju jaskry barwnikowej, to:

• wiek między 3.a 5. dekadą życia, kobiety chorują średnio 10 lat później niż mężczyźni
• krótkowzroczność zwykle w zakresie od -3 do -4D
• ciśnienie wewnątrzgałkowe powyżej 21 mmHg
• płaska rogówka
• rasa kaukaska
• płeć męska (2 : 1)
• stosowanie glikokortykosteroidów
• ciężki wysiłek fizyczny
• wywiad rodzinny

Jaskra barwnikowa charakteryzuje się dużymi wahaniami ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zmienia się ono od wartości prawidłowych do bardzo wysokich (nawet 50mmHg). Dlatego choroba może przebiegać bezobjawowo lub objawowo – z silnymi bólami oczu i głowy w następstwie nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego i rozciągania oka oraz z pogorszeniem ostrości wzroku z powodu obrzęku rogówki.

Diagnostyka jaskry barwnikowej:

• jak w zespole ZRB i jaskrze JPOK

Leczenie jaskry barwnikowej:

• miejscowe, lekami hipotensyjnymi
• laserowe:

1. przypodstawna irydotomia laserowa – zabieg ma na celu skorygowanie wklęsłego ukształtowania tęczówki i zapobieganie dalszemu wysypywaniu się barwnika
2. selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT) – zabieg prowadzi do zwiększonej przepuszczalności beleczkowania i zwiększonego odpływu cieczy wodnistej
3. trabekuloplastyka laserem argonowym (ALT), diodowym (MDLT), zielonym (PLT) – zabieg polega na koagulacji beleczkowania w kącie przesączania i zmniejszeniu wydzielania cieczy wodnistej

• chirurgiczne:

1. trabekulektomia – tworzy sztuczną drogę odpływu cieczy wodnistej do krwiobiegu, w wyniku zabiegu powstaje pod powieką górną tzw. pęcherzyk filtracyjny